- Бизнес & Қоғам
- 06 Тамыз, 2020
Жасанды өнімдер халық денсаулығына қауіп төндіруде
Қазақстан алкоголь нарығының қатысушылары елде контрафактілік өнімдердің артқанына алаңдап отыр. «КазАлкоТабак» қауымдастығының президенті Әміржан Қалиевтің дерегінше, бұл соңғы жылдары алкоголь акцизінің бес есе көбейіп кеткенін көрсетеді және ол ел тұрғындарының өмір сүру деңгейіне сәйкес емес.
«2019 жылы алкогольдің заңды нарығына тықыр таяды. Егер 2013-2014 жылдары Қазақстанда жылына 40-45 млн. литр ішімдік өндірілсе, 2019 жылы оның көлемі екі есеге азайып, 20 млн. литрге дейін төмендеді. Ал тұтыну көлемі бұрынғы деңгейде қалды. Себебі, азаматтар оның орнына арзан контрафактілік арақтарды сатып алып, іше бастады», – дейді «КазАлкоТабак» қауымдастығының президенті Әміржан Қалиев. Ақпараттық порталдардың жазуына қарағанда, пандемия уақытында елімізге этил спирті антисептик деген желеумен, тонналап жеткізіліп жатыр. Ол сосын астыртын жолмен араққа айналып, бес литрлік пластик құтыларымен сатылымға шығарылады. Биыл көктемнің соңғы айында жедел алдын алу шаралары барысында Алматы облысы экономикалық тергеу департаменті 30 литр этил спиртінің заңсыз тасымалы мен оның астыртын өткізілетінін анықтаған. Ал жуырда «Қарасу» шекара бекеті арқылы жүк көлігімен неинвазивтік өкпені жасанды желдету (ӨЖЖ) аппаратын алып өтпек болған тұлғалардан 11 тонна этил спирті тәркіленді. Олар заңсыз тауарды антисептик ретінде жалған құжаттар рәсімдеу арқылы әкеле жатқан. Өткен айдың өзінде ғана Ақмола облысында суррогаттық алкогольден 18 адам уланған. Олардың ішінде 12 адам өмірден өткен. Өлімге уланудың әсерінен болған өткір геморрогиялық панкреатит себеп болған. Қостанай облысында «этанолдан уланған» деген диагнозбен 13 адам жансақтау бөліміне жеткізіліп, олардың 11-і қайтыс болды. Ақмола облысы Жақсы ауданы Жаңа Қима ауылында осы кезеңде 4 адам өмірден өтті. Олар 5 литрлік баклажка ыдысқа құйылған жасанды арақтарды сатып алып ішкені белгілі болды. «Зертханалық тексерулер барысында 8 түрлі сынаманың ешқайсысы талапқа сай емес: Органолептикалық көрсеткіштер — тұнбасында бөтен заттары қалқып жүрген иісі бар сұйықтық; метил спирті құрамында — метил спиртінің көлемі 20 есе артық екені анықталды. Астыртын жолмен жасалған алкогольдердің бірнеше қатері бар. Атап айтқанда, біріншіден, су сапасыз. Өз кезегінде зауыт өнімдерінде арақ жасауға арналған суға деген талап қатаң болады. Екіншіден, алкогольдік өнімдерді шығару кезінде зауыттар ас шикізатынан әзірленетін этил спиртін ғана қолданады. Ал толық тазартылмаған, құрамында метил спирті бар арақ өнімі адамдарды улайды. Ішімдік құрамында 0,05% метил спирті болған жағдайда, адам өміріне қауіп төндіреді. Үшіншіден, алкоголь өнімі пластикалық араққа құйылып сатылса, қауіпті. «Қазақстанда алкоголь құятын құтыға байланысты бекітілген нормалар мен қатаң талаптар бар. Мысалы арақты темір қалбырда, сырадан басқа, күштілігі 12 пайыздан асатын өнімдерді пластикте немесе этикеткасыз ыдыс-аяқта сақтауға тыйым салынған. Оған сыра өнімдері мен құйылмалы сыралар жатпайды», – дейді Ә.Қалиев. Әміржан Қалиевтің айтуынша, елде астыртын арақ өндірісі мен нарықтағы алкоголь өндірісінің жағдайы жаға ұстатарлық. Оны бір арнаға түсіріп, қалыпты жағдайға келтіру үшін бірнеше ұсыныстарды атап өтті. Біріншден – араққа акцизді төмендету керек, екіншіден- шекарадағы қырағылықты арттырып, пластик құтымен сатылып жатқан арақтардың кіруіне тыйым салу керек. Соның ішінде Қырғызстаннан келіп жатқан өнімдерді шектеу керек. Себебі ол елде акциз екі-үш есе төмен. «Контрафактілік және суррогат өнімдерден тыс «коньяк» деп аталатын тауарлар да коньяк спиртінен емес, ректификацияланған бидайдан жасалған. Бұл дегеніңіз – бояулы арақ. Себеп қандай? Себеп – коньяк пен брендиге арналған акциз мөлшері араққа қарағанда 1 есе төмен», – дейді QazSpirits алкоголь және никотиндіқұрамы бар өнімдерді өндіруші және импорттаушы қауымдастығының атқарушы директоры Дмитрий Жуков. Д.Жуковтың айтуынша, «елде заңды алкоголь өнімдеріне деген салықтық ауыртпалықтарды азайту – ең дұрыс шешім: прогрессивтік шкала құру қиын емес, ол арақты тұтынуға деген стимулды арттырмайды, тек бағаны реттейтін болады. Біз мемлекеттік ведмостволарға осы тығырықтан шығудың жолдарын ұсындық. Ол астыртын арақ өндірісін жойып, қазынаға салықтың түсімін арттырады. «Баклажкамен» сатылатын арақтардың саудасына қоғам болып қарсы тұрып, оларды сататын нүктелерге қатаң бақылаулар орнату маңызды», – деді ол.
Нұрлан ҚҰМАР
414 рет
көрсетілді0
пікір