- Қаржы
- 16 Наурыз, 2018
Ұлттық банк ипотекалық несиені қаржыландыра ма?
Осы сейсенбіде ҚР Ұлттық банкінің басшысы жаңа ипотекаға кімдер үміттене алатыны ашық айтты. Ұлттық банк төрағасы Данияр Ақышевтың мәлімдеуінше, ипотекалық несие қазақстандықтар үшін мейлінше тартымды болмақ.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Президенттің бес әлеуметтік бастамасы» атты халыққа үндеуінде: «Жұмыс істейтін әрбір адам несиеге пәтер сатып алып, оны отбасылық бюджетінің мүмкіндіктері аясында төлей алатындай болуы үшін арзан ресурстар ұсынатын тетіктер қажет», – деп атап көрсеткен болатын. Міне, содан бері арада бір аптадай уақыт өтсе де нақты іс-шаралар қолға алынып отыр. Атап айтқанда, Д.Ақышев 13 наурызда нақ осы әлеуметтік бастамалардың бірін жүзеге асырудың жоспарлары туралы жариялады. – Ұлттық банк өткен жылдардағы неғұрлым табысты тәжірибесін пайдаланып, Мемлекет басшысының ұсынысымен белгіленген 7 пайыз жылдық мөлшерлемеде 20 пайыз бастапқы жарнамен 25 жылға дейін төлеу жағдайындағы «7-20-25» бағдарламасын іске қосуға бел байлап отыр. Ең бастысы – ипотекалық несиелерді міндетті түрде секьюритизациялау (қауіпсіздендіру – ред.) тетігімен, екінші деңгейдегі банктер арқылы, нарықтық принциптерді қолдану. Сондай-ақ жылжымайтын мүлікке бағаның құлдырап кетуімен қатар қарыз алушылардың несиелік тәуелділігін ескермеу салдарынан, әсіресе халықтың әлеуметтік жағынан осал топтарын, ипотекалық қарыз алушыларды қорғау қажеттілігіне алып келгендей, жағымсыз тәжірибені де ескеру керек. Таяу уақытта Ұлттық банк басқармасы арнайы компания құру мәселесін қарастырады. Оның капиталы қаржылық бақылаушының қаражаты есебінен құралмақ. – Бұл компанияға – банктер «7-20-25» формуласы бойынша ұсынған жаңа ипотекалық несиелерді нарықтық жағдайда сатып алатын қаржылық нарықтан қаражаттар тарту үшін – капитал қажет. Қауіпсіздендіру механизмі дегеніміз осы. Тұрғын үй бастамасы мемлекет тарапынан жасалып отырған теңдессіз, әркімге де жеңілдетілген жағдай берілген, жаңа мүмкіндіктер. Бірақ бұл бағдарлама масылдыққа бастайтын сылтау болмауы керек. Бағдарламаның қаржылық шарттары болашақ қарыз алушылардың төлей алатындығын талап етеді. Бұл бағдарламаға ресми табысы бар Қазақстанның азаматы қатыса алады. Өлшемшарттар қазір банктермен бірлесіп талқынуда, – дейді Ұлттық банк басшысы. Д.Ақышевтың есептеуінше, жаңа ипотекалық жоба қазақстандықтардың көпшілігіне қолжетімді болады. Солай болса да, ипотекалық несие толықтай қайтарыла алатын болуы тиіс, деп атап көрсетті ол. – Тұрғын үйдің құны 7 миллион көлемінде болғанда айлық төлем 50 мыңнан аспайтын соманы құрайды, ал бұл жұмыс істейтін қазақстандықтардың көпшілігі үшін қолжетімді. Ірі қалалар мен аймақтар үшін тұрғын үй құнының дифференциациялау (саралау) жоққа шығарылмайды. Жеңілдік алған ипотекалық несиелер толықтай қамтамасыз етілген және абсолютті түрде қайтарымды болуы шарт. Ипотекалық несиелерді қызықпайтындай күйге жеткізген, ипотекалық қарыз алушылар құқын қорғау бойынша, соңғы жылдары енгізілген кейбір нормалар қайта қарауды талап етеді. Ұлттық банк сонымен қатар Үкіметке тиісті заңдық өзгертулерді қарауға жібереді, – деп атап айтты Д.Ақышев. Айта кету керек, «7-20-25» жаңа ипотекалық бағдарлама 5 наурызда Парламент палаталарының біріккен отырысында айтылған, «Президенттің бес әлеуметтік бастамасы» аясында жүзеге асуы тиіс. Осы бағдарламаға сәйкес, кез-келген қазақстандық ипотекалық заемды теңгемен мынадай тәртіпте алуына болады: несие бойынша сыйақы мөлшерлемесі – жылына 7%-дан жоғары емес; бастапқы жарна – 20%-дан жоғары емес; несие мерзімі – 25 күн.
Исатай ҚАМБАРОВ
811 рет
көрсетілді0
пікір