- Өндіріс
- 17 Қыркүйек, 2020
Инвестиция үшін қолайлы жағдай қалыптастыру қажет
Республика президенті Қасым-Жомарт Тоқаев үстіміздегі қыркүйек айының 1-і күні көп кешіктірмей қолға алуды қажет ететін өзекті мәселелерге баса назар аударылған және олардың шешу жолдарын айқындаған, мемлекеттің ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттарын белгілеген жаңа Жолдауын жариялады. Оның осы орайда алға қойған мақсаттары мен міндеттерінің қазіргі жағдай талаптарына сай келетініне күмән жоқ болса керек.
Президент Жолдауында экономикалық дамуды қамтамасыз етуге бағытталған бағдарламаларды іске асыруға ерекше көңіл бөлінген. Оны мына бір сөздерден байқауға болады: «Ұзаққа созылған мұнай дәуірі аяқталған сияқты. Әлемдік нарықтың мүлде жаңа ахуалына дайын болу керек. Әртараптандырылған және технологияға негізделген экономика құру – жай қажеттілік қана емес. Біз үшін бұдан басқа жол жоқ. Сонымен қатар экономика халықтың әл-ауқатын арттыруға бағытталуы керек. Ұлттық табыстың өсімінен түсетін игіліктерді әділ бөлу, тиімді әлеуметтік «лифтілерді» орнықтыру жөніндегі қоғамның өткір талабы міндетті түрде орындалуы тиіс. Сондықтан еліміздің жаңа экономикалық бағдары басты жеті қағидатқа негізделуі керек: Игіліктер мен міндеттердің әділ бөлінісі; Жеке кәсіпкерліктің жетекші рөлі;
Әділ бәсекелестік, кәсіпкерлердің жаңа буыны үшін нарық ашу;
Өнімділікті көбейту, экономиканың ауқымдылығын және технологиялық сипатын арттыру; Адами капиталды дамыту, жаңа үлгідегі білім саласына инвестиция тарту;
«Жасыл» экономиканы дамыту, қоршаған ортаны қорғау;
Мемлекет тарапынан дәйекті шешімдер қабылдау және сол үшін қоғам алдында жауапты болу».
Жолдау белгілеп берген міндеттерді орындау барысында үкіметіміз бағдарламалық негізге сүйенуге тиіс. Ондай ауқымды құжат тез арада дайындалды. Және де ол үкіметтің кезекті отырысында қаралды. Ұлттық экономика министрі Руслан Дәленов ұсынған «Жалпыұлттық жоспар» (ЖҰЖ) мемлекет басшысы белгілеп берген негізгі бағыттарға сай 143 тармақтан тұрады, оның ішінде «мемлекеттік басқарудың жаңа моделі» – 10 тармақ, «жаңа жағдайдағы экономикалық даму» – 42 тармақ, «теңгерімді аумақтық даму» – 2 тармақ, «азаматтардың әлеуметтік әл-ауқаты – басты басымдық» – 10 тармақ, «қолжетімді және сапалы білім беру» – 16 тармақ, «денсаулық сақтау жүйесін дамыту» – 10 тармақ, «экология және биоалуантүрлілікті қорғау» – 8 тармақ, «азаматтардың мүдделерін қорғаудағы әділетті мемлекет» – 30 тармақ, «цифрландыру – барлық реформалардың базалық элементі» – 8 тармақ, «мемлекетті басқаруға азаматтық қатысу» – 7 тармақ. Өздеріңіз көргендей, осы құжатта ең көп көңіл бөлінген тақырып – ол «жаңа жағдайдағы экономикалық дамуды» қамтамасыз ету. Бұл мақсат қазіргі уақытта орындалып жатқан бағдарламалар негізінде жүзеге асырылмақ.
Өйткені экономикада кез-келген ұзақ мерзімдік іске нақты жоспар қажет. Нәтиженің жоғары емес болғанына қарамастан бұрынғы бағдарламаларды табыссыз болды деуге келмейді. Олар өздеріне жүктелген мақсаттардың орындалуына мүмкіндігінше септігін тигізді. Елге инвестициялар тартылды, бірлескен кәсіпорындар ашылды, бұрыннан жұмыс істеп жатқан кәсіпорындар қайта жабдықталды. Мәселен, жергілікті атқарушы билік органдарының мәліметтеріне қарағанда, индустриялық-инновациялық даму стратегиясы ауқымында республиканың аймақтарында барлық қаржыландыру көздері есебінен жалпы сомасы 246 млрд. теңгені құрайтын 154 инвестициялық бағдарлама іске қосылған.
Қазақстанда экономиканы индустриялық-инновациялық жедел дамытудың 5 жылдық бағдарламасының басты құралы ретінде 2015 жылға дейінгі индустрияландыру картасы және 2020 жылға дейінгі өндірістік күштерді рационалды түрде орнықтыру схемасы пайдаланылды.
Қазіргі «жаңа жағдайдағы экономикалық дамуды» қамтамасыз ету саясаты ауқымында инвестицияларды тарту басты мақсаттардың біріне айналмақ. Өйткені Қазақстанның өз ішкі мүмкіндіктері шектеулі, халықаралық қаржы нарықтарына жету қиын, сондықтан тек тіке шетелдік инвестициялар ғана басты құралға айнала алады.
Қазақстанда қолайлы инвестициялық климат қалыптастырылған. Бұны шетелдік сарапшылар да растайды. Осы үшін қажетті үш негізгі фактор бұнда табылады.
Біріншіден, бай табиғи және минералдық ресурстар бар. Ғалымдардың бағалауынша, біздің еліміз табиғи ресурстардың қоры жағынан әлемде алтыншы орынды иемденеді. Қазақстан цинктің, вольфрамның және барриттің барланған қоры бойынша бірінші орында, күмістің, қорғасынның, уранның және хромиттердің барланған қоры бойынша екінші орында, мыс пен флюориттің барланған қоры бойынша үшінші орында, молибденнің барланған қоры байынша төртінші орында, алтынның барланған қоры бойынша алтыншы орында көрінеді.
Екіншіден, Қазақстан инвесторларға 1,6 миллиардқа жуық адамы бар тұтынушы нарығын (Орталық Азия, Қытай Халық Республикасы және Ресей Федерациясы) ұсына алатындай географиялық жағынан қолайлы орналасқан.
Үшіншіден, Қазақстанда ыңғайлы инвестициялық заңнама арқылы, инвестицияларды демеудің тартымды шаралары арқылы, экономикалық және саяси тұрақтылық арқылы қолдау көрсетілетін бизнес климаты бар.
Осындай шарттардың бар болуы инвесторлар қауымдастығы тарапынан қызығушылық тудыруда. Сондықтан аталмыш жоспардың оның тарапынан қолдау табуы әбден мүмкін болса керек.
Жалпы, елімізде инвестициялық іс-әрекет жасау үшін қажетті бүкіл құқықтық негіз қалыптастырылған.
Райгүл ЕҢСЕПОВА
416 рет
көрсетілді0
пікір