- Аймақ тынысы
- 17 Қараша, 2022
Бағдарлама барлық жағынан тиімді болуы керек
Елдің азық-түлік қауіпсіздігін және халықты жұмыспен қамтуды қамтамасыз етуде маңызды рөл атқаратын салалардың бірі – балық шаруашылығы. Алайда, бұл саланы дамыту үшін жүргізіліп жатқан жұмыстарға қарамастан, әлі де көптеген проблемалар бар.
Балық шаруашылығын ілгерілету мемлекет басшысы мен үкіметтің бақылауында өткір тұр. Осы міндетке сәйкес саланы дамытудың 2021-2030 жылдарға арналған бағдарламасы іске асырылуда. Оның нәтижесі 2030 жылға қарай жылына 270 мың тонна балық өсіру, балық өнімдерін ішкі тұтынуды жылына 134 мың тоннаға дейін ұлғайту, импорт көлемін 45 мың тоннадан 25 мың тоннаға дейін азайту дегенге саяды. Сонымен қатар кемінде 10 мың қосымша жұмыс орнын құру және негізінен ауылдық жерлерде халықтың табысын арттыру көзделген. Негізгі міндет – теңіз балық шаруашылығын игеру және тауарлық балық шаруашылығын дамыту есебінен балықтың ішкі тұтынуын, сондай-ақ экспорттық әлеуетті және импортты алмастыруды одан әрі арттыру.
Мәжілісте өткен үкімет сағатында палата төрағасының орынбасары Балайым Кесебаева бүгінде елде балық аулауды қарқынды дамыту үшін қолайлы жағдайлар бар екенін атап өтті. Бірегей табиғаттың арқасында Қазақстанда 3000-ға жуық көлді қамтитын өте қуатты балық шаруашылығы ресурсы бар. Осы бағытта шаралар қабылдау шағын және орта бизнестің дамуына оң әсерін тигізеді.
Бүгінде Қазақстанның табиғи су қоймаларында жыл сайын шамамен 40-45 мың тонна балық ауланады және бұл көрсеткіш өсіп келеді. Негізгі балық аулау Атырау, Алматы, Шығыс Қазақстан және Қызылорда облыстарында жүргізіледі. Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Серікқали Брекешевтің айтуынша, кәсіпорындар өткен жылы шамамен 15 мың тонна тауарлы балық өсірді. Елімізге шамамен 41 мың тонна балық өнімдері, негізінен мұхит пен теңіз балық түрлері (скумбрия және майшабақ) әкелінсе, шамамен 25 мың тонна экспортталады, мұндағы негізгі үлес терең өңделген өнімдерге (балық филесі) тиесілі. Бұл ретте отандық балық өнімдері әлемдік нарықта сәтті бәсекелесуде. Бүгінгі таңда елде мыңнан астам балық шаруашылығы субъектілері жұмыс істейді, оларға 1646 балық шаруашылығы су айдындары мен олардың учаскелері бекітілген. 2021 жылы шамамен 45 мың тонна балық ауланды, ал өсірілген балық көлемі соңғы 5 жылда 5,5 есе – 2,7 мың тоннадан 15 мың тоннаға дейін өсті. Бұдан бөлек, бағалы балық түрлерін табиғи жолмен молықтыру үшін өзендердің гидрологиялық режимін жақсарту бойынша жұмыстар жүргізілуде, қорғау іс-шаралары күшейтілуде, заңнамалық база жетілдірілуде.
Мемлекеттік балық өсіру кәсіпорындары жыл сайын бағалы балық түрлерінің шабақтарын жасанды өсіруді қамтамасыз етеді. Алайда, кәсіпорындардың өндірістік базасы тозғанын және жаңғыртуды талап ететінін ескеру қажет. Осы проблемалық мәселелерді ескере отырып, мемлекет басшысы Атырау қаласындағы екі бекіре зауытын қайта құру мен жаңғыртуды тапсырған болатын. Бұл түйткілдерді шешу үшін ведомство басшысы бірқатар ұсыныстар айтып, депутаттық корпус өкілдерінен бастаманы қолдауды сұрады.
Бағдарламадағы кемшіліктерге тоқталған Мәжілістің экология және табиғатты пайдалану комитетінің төрағасы Александр Милютин: «Бағдарлама балықты қолдан өсіруді дамытуға бағытталған, оның көмегімен табиғи су қоймаларындағы балық қорының сарқылуын өтеу жоспарлануда. Бұл ретте табиғи су айдындарында балық ресурстарын сақтау және молықтыру жөніндегі шаралар көзделмеген. Бұл көктемгі және жазғы кезеңде балықтарды құтқару, сондай-ақ қысқы кезеңде тоқырауға қарсы іс-шаралар. Сондай-ақ бағдарламада браконьерлікке қарсы күрес шаралары қарастырылмаған», – деді.
Депутат отандық балық өнеркәсібі кәсіпорындарының экспортында шикізат басым екендігін мәлімдеді. «2021 жылы елден 21,5 мың тонна бөлінбеген өнім экспортталды, бұл өсірілген немесе ауланған балықтың 90%-ы. Дайын өнім экспортын ұлғайту пайдасына шикізат экспортының көлемін қысқарту қажет деп санаймыз. Бұл балық өңдейтін кәсіпорындардың өндірістік қуатын жүктеуге мүмкіндік береді, сонымен бірге бюджетке түсімді қамтамасыз етіп, қосымша жұмыс орындарын ашуға әсер етеді», – деп мәлімдеді мәжілісмен.
БОТАГӨЗ ӘБДІРЕЙҚЫЗЫ
357 рет
көрсетілді0
пікір