• Бизнес & Қоғам
• 15 Желтоқсан, 2022

Бөліп төлеу және кейінге қалдыру туралы ескерту

Салықтарды және (немесе) алымдарды біржолғы төлеумен кейінге қалдыру алты айдан аспайтын мерзімге беріледі. Салықтарды және (немесе) алымдарды ай сайын немесе тоқсан сайын тең бөліп төлеумен бөліп төлеу жоспары үш жылдан аспайтын мерзімге беріледі.

Банк кепілдігі бойынша және мүлік кепілі бойынша салықтар мен өсімпұлдарды төлеу жөніндегі салық міндеттемесін орындау мерзімдерін өзгерту тәртібі, сондай-ақ мүлік кепілі туралы шарт жасасу тәртібі Қазақстан Республикасы Салық кодек­сінің 49-52 баптарымен реттеледі.

Салық кодексінің 51-бабына сәйкес қаржылық жағдайы салықты және (немесе) алымдарды белгіленген мерзімде төлеуге мүмкіндік бермейтін салық төлеушіге салықтарды және (немесе) алымдарды төлеу бойынша кейінге қалдыру немесе бөліп төлеу жоспары берілуі мүмкін. Келесі негіздердің бірі болған жағдайда, оларды төлеу мүмкіндігі кейінге қал­дыру немесе бөліп төлеу жоспары берілген кезеңде туындайды деп есептеуге жеткілікті негіздер:

1) форс-мажорлық жағдайлар­дың (әлеуметтік, табиғи, техно­гендік, экологиялық сипаттағы төтенше жағ­дайлар, әскери іс-қимылдар және басқа да форс-мажорлық жағдайлар) нәти­жесінде салық төлеушіге зиян келтіру;

2) салық төлеушінің тауарларды, жұмыстарды немесе көрсетілетін қызметтерді өндіруі және (немесе) өткізуі маусымдық сипатта болса;

3) дара кәсiпкер ретiнде тiркел­ме­ген жеке тұлғаның мүлiктiк жағдайы (Қазақстан Республикасының заң­намасына сәйкес өндiрiп алуға болмайтын мүлiктi қоспағанда) бiржолғы салық төлеу мүмкiндiгiн жоққа шығаратын;

4) соттың төлем қабілетсіздігін реттеу рәсімін қолдану туралы шешім қабылдауы;

5) салық төлеушi қызметiнiң негiзгi түрi Қазақстан Респуб­ликасының заңнамасына сәйкес стратегиялық маңызы бар экономика саласына жататын болса;

6) салық төлеушінің қосымша салық есептілігін ұсынуы;

7) салық төлеушiнiң тексеру нәтижелерi туралы хабарламада көр­сетiлген есептелген салықтардың және (немесе) төлемдердiң сомаларымен келiсiмi. Осы тармақшаның ережелерi салық төлеушi ретiнде тiркелген күннен бастап кейiнге қалдыру немесе бөліп төлеу туралы өтiнiш берген күнге дейiнгi кезең кемiнде бес жылды құрайтын салық төлеушiлерге қолданылмайды.

51-баптың 3-тармағына сәйкес салықтарды және (немесе) алымдарды төлеу жөніндегі салық міндеттемесін орындау мерзімін өзгерту туралы өтініш­ке мынадай құжаттар қоса беріледі:

1) тиісті контрагенттер-де­би­­торлармен жасалған шарт­тардың бағалары (басқа да мін­деттемелердің сомасы және олардың туындау негіздері) және оларды орындау мерзімдері көрсетілген салық төлеушінің контрагенттер-дебиторларының тізбесі, сондай-ақ олардың кө­шірмелері; келісімдер. Осы тар­мақшаның ережелері дара кәсіпкер ретінде тір­кел­меген жеке тұлғаға, жеке прак­ти­камен айналысатын тұлғаға қол­данылмайды;

2) осы баптың 4-тармағында көр­сетілген салықтарды және (немесе) алымдарды төлеу мерзімін өзгерту үшін негіздердің болуын растайтын құжаттарды;

3) кепілге салынған мүліктің нарық­тық құнын бағалау туралы бағалаушының қорытындысы немесе кепілгер банк пен салық төлеуші арасында жасалған банктік кепілдік шарты және банк кепілдігі бар кепіл нысанасы болуы мүмкін мүлік туралы құжаттар. Бұл ретте бағалаушының кепіл мүлкінің нарықтық құнын бағалау туралы актісі салық төлеуші кейінге қалдыру немесе бөліп төлеу туралы өтініш берген күнге дейін он жұмыс күнінен кешіктірмей жасалуға тиіс.

Салық төлеушінің

салық берешегінің

сомасын оның дебиторларының

шоттарынан өндіріп алу

1. Тәуекелдерді басқару жүйесіне сәйкес тәуекелдің жоғары немесе орташа деңгейіне жатқызылған салық төлеушінің (салық агентінің) банктік шоттары болмаған жағдайда, сондай-ақ банк шотындағы ақшадан өндіріп алынғаннан кейін салық берешегі өтелмеген жағдайда салық органы Кодексте айқындалған тәртіппен жүзеге асырылатын салық төлеуші (салық агенті) алдында берешегі бар үшінші тұлғалардың банк шоттарында тұрған ақшадан туындаған салық берешегінің шегінде өндіріп алуды жүзеге асырады.

2. Салық төлеуші (салық агенті) салық берешегін өтеу туралы хабарламаны алған күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей осындай хабарламаны жіберген салық органына салық берешегін өтеу сомасын көрсете отырып, дебиторлардың тізбесін ұсынуға міндетті (дебиторлық берешек).

Дебиторлардың тізбесі осы тармақтың бірінші бөлігінде көр­сетілген мерзімде табыс етілмеген жағдайларда, салық органы салық төлеушінің (салық агентінің) дебиторларын анықтау мақсатында салық салудың ақпараттық жүйе­лерінің деректерін пайдалануға құқылы. 3. Салық төлеуші (салық агенті) ұсынған дебиторлар­дың тізбесі және (немесе) салық ор­гандарының ақпараттық жүйе­ле­рінен алынған дебиторлар туралы мәліметтер және (немесе) салық төлеушіні (салық агентін) тексеру актісі негізінде дебиторлық берешек сомасын анықтаған кезде салық органы дебиторлық берешек сомасы шегінде салық төлеушінің (салық агентінің) салық берешегін өтеу үшін дебиторларға олардың банк шоттарынан ақшаны өндіріп алу туралы хабарлама жібереді.

Салық төлеуші мен оның дебиторы арасындағы өзара есеп айырысуларды салыстыру актісі мынадай мәліметтерді қамтуы тиіс:

1) салық төлеушінің (салық агентінің) және оның дебиторының атауы, олардың сәйкестендіру нө­мірлері;

2) дебитордың салық төлеуші (салық агенті) алдындағы бере­шегінің сомасы;

3) салық төлеушiнiң (салық агентiнiң) және оның дебиторының заңды мәлiметтерi, мөрi (бар болса) және қолтаңбасы немесе салық төлеу­шi мен оның дебито­рының электрондық цифрлық қолтаңбалары;

4) бюджетке берешекті өтеу туралы хабарламаны алған күннен ерте болмауы тиіс салыстыру актісін жасау күні.

4. Осы баптың 3-тармағының екінші бөлігінде көзделген мерзімде борышкерлер өзара есеп айырысуларды салыстыру актісін ұсынбаған жағдайда салық органы аталған дебиторларға салықтық тексеру жүргізеді.

5. Салық органы дебиторлық берешек сомасын растайтын өзара есеп айырысуларды салыстыру актiсi немесе дебиторды тексеру актiсi негiзiнде салық төлеушiнiң салық берешегi сомасын өндiрiп алу үшiн борышкердiң банк шоттарына инкассолық өкімдер шығарады (салық агенті).

Дебитор мен салық төлеуші (салық агенті) арасындағы өзара есеп айырысуларды салыстырып тексеру актісінде көрсетілген дебиторлық берешек өтелген жағдайда салық төлеушінің (салық агентінің) банк шоттарына салық берешегі сомасын өндіріп алу туралы инкассолық өкімдер беріледі.

6. Екiншi деңгейдегi банк немесе банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйым дебитор-салық төлеушi салық төлеушiнiң (салық агентiнiң) салық берешегi сомасын өндiрiп алу туралы салық органы берген инкассолық өкімді орындауға міндетті. Ол осы Кодексте белгіленген талаптарға сәйкес жүзеге асырылады.

Бұл ретте борышкердiң бiрнеше екiншi деңгейдегi банктерде немесе банк опера­цияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдарда ашылған банк шоттарынан инкассолық өкiмде көрсетiлген сомадан асатын көлемде ақша есептен шығарылған жағдайда, артық жазылған есептен шығару сомасын салық органы оның өтініші негізінде борышкерге қайтарады.

7. Салық төлеушінің (салық агентінің) салық берешегін оның дебиторларының шоттарынан осы бапта белгіленген тәртіппен өндіріп алу тәуекелдерді басқару жүйесіне сәйкес борышкер жатқызылған тә­уекел деңгейіне қарамастан жүзеге асырылады.

Алматы қаласы

Бостандық ауданы бойынша кірістер басқармасының

өндіріп алу бөлімі